BLACKOUT
KOMUNIKACYJNY

ROZWIĄZANIA NA WYPADEK
braku łaczności, siecie komórkowej i innych metod zwiazanych z infrastrukturą

Jak przetrwać blackout komunikacyjny w PolsceSPOK samoochrona elektroniczna

00:00 / 06:18

Raport: Projektowanie i Implementacja Autonomicznej Infrastruktury Telekomunikacyjnej Off-Grid dla Społeczności Lokalnych w Scenariuszu Awarii Globalnej Sieci

Streszczenie Wykonawcze

Niniejszy raport stanowi wyczerpującą, ekspercką analizę techniczną i operacyjną, mającą na celu opracowanie strategii komunikacyjnej dla małych społeczności (modelowo 80 rodzin) w warunkach katastrofalnego i trwałego zaniku globalnej infrastruktury teleinformatycznej (Internet, GSM, LTE). Dokument ten, będący odpowiedzią na zapotrzebowanie dotyczące "eksperymentów i domowych metod", wychodzi poza standardowe poradniki survivalowe, oferując głęboką analizę inżynieryjną systemów rozproszonych, fizyki propagacji fal radiowych oraz integracji powszechnie dostępnej elektroniki użytkowej (smartfony, radiotelefony analogowe) z zaawansowanymi protokołami transmisji danych (LoRa, AFSK).

W raporcie zidentyfikowano, że w przypadku braku dedykowanych rozwiązań komercyjnych, możliwe jest zbudowanie funkcjonalnej sieci "poza siecią" (off-grid) poprzez hybrydyzację trzech warstw technologicznych:

Warstwa Szkieletowa (Backbone): Oparta na technologii LoRa (Meshtastic) w paśmie 868 MHz, zapewniająca asynchroniczną wymianę wiadomości tekstowych i koordynatów GPS przy minimalnym zużyciu energii.
Warstwa Dostępu Głosowego i Awaryjnego (Legacy/Analog): Wykorzystująca radiotelefony VHF/UHF (np. Baofeng) nie tylko do transmisji głosu, ale – co kluczowe dla "domowych metod" – jako modemy analogowe dla smartfonów (APRS over Audio), umożliwiając transmisję cyfrową bez specjalistycznego sprzętu.
Warstwa Lokalna (Proximity): Oparta na sieciach ad-hoc Bluetooth i Wi-Fi Direct (aplikacje typu Briar), służąca do dystrybucji treści o dużej objętości w bliskim zasięgu.

Analiza dowodzi, że głównym wyzwaniem dla grupy 80 rodzin nie jest zasięg, lecz przepustowość łącza i zarządzanie kolizjami pakietów (tzw. problem hidden node i packet storms). Raport proponuje autorskie rozwiązania, w tym budowę mostów audio DIY, procedury "Human-in-the-loop Repeater" oraz precyzyjne plany częstotliwościowe zgodne z polskimi realiami propagacyjnymi i prawnymi (UKE).

1. Wstęp: Definicja Środowiska Operacyjnego i Wymagań

Scenariusz "globalnego upadku sieci" (Global Grid Down) implikuje nie tylko brak dostępu do mediów społecznościowych, ale całkowity paraliż systemów logistycznych, bankowych i ratunkowych. W takim środowisku, smartfon – urządzenie, które posiada niemal każdy członek społeczności – traci swoją pierwotną funkcjonalność terminala sieci komórkowej, ale zachowuje potężne możliwości obliczeniowe, interfejsy lokalne (Bluetooth, Wi-Fi, Audio I/O) oraz systemy pozycjonowania (GPS/GLONASS), które często działają pasywnie nawet bez internetu.

1.1. Profil Modelowej Społeczności: 80 Rodzin

Skalowanie rozwiązań komunikacyjnych dla grupy 80 rodzin (zakładając średnio 3-4 osoby na rodzinę, co daje ok. 240-320 użytkowników) stwarza unikalne wyzwania inżynieryjne, odmienne od tych, z jakimi mierzą się pojedynczy preppersi czy małe grupy patrolowe.

Gęstość węzłów: W sieci typu Mesh, 80 aktywnych węzłów na małym obszarze (np. osiedle domków jednorodzinnych lub wieś) generuje ryzyko saturacji pasma. Jeśli każdy węzeł wyśle jeden pakiet lokalizacyjny co 15 minut, sieć musi obsłużyć ponad 300 transmisji na godzinę, nie licząc retransmisji (hopów) i wiadomości tekstowych.
Zróżnicowanie technologiczne: Należy założyć, że nie każdy posiada dedykowany sprzęt LoRa (Meshtastic). Konieczne jest wdrożenie metod "domowych", które pozwolą zintegrować posiadane smartfony z tanimi radiami analogowymi (typu Walkie-Talkie), tworząc pomost cyfrowy.
Topografia terenu: W warunkach polskich (teren nizinny z przeszkodami w postaci lasów i zabudowy lub teren wyżynny) zasięg bezpośredni (simplex) między skrajnymi użytkownikami może być niemożliwy, co wymusza stosowanie repeaterów (przekaźników).

1.2. Smartfon jako Uniwersalny Terminal Sterujący

W analizowanym systemie smartfon przestaje być "telefonem", a staje się "konsolą operatorską". Jego rola sprowadza się do:

Interfejsu HMI (Human-Machine Interface): Wyświetlanie map, wprowadzanie tekstu.
Procesora DSP (Digital Signal Processing): W metodach chałupniczych (Audio APRS) to procesor telefonu odpowiada za modulację i demodulację sygnału audio na dane cyfrowe, zastępując drogie modemy sprzętowe (TNC).
Węzła kryptograficznego: Szyfrowanie wiadomości przed ich wysłaniem w eter (gdzie mogą być podsłuchane).

2. Fizyka Propagacji i Dobór Częstotliwości w Polsce

Fundamentem każdej sieci bezprzewodowej jest fizyka fal radiowych. W Polsce, podobnie jak w całej Unii Europejskiej, pasma nielicencjonowane (ISM/SRD) są ściśle regulowane, co ma znaczenie nawet w sytuacjach kryzysowych – głównie ze względu na interferencje z istniejącymi systemami oraz fizykę propagacji.

2.1. Analiza Porównawcza Pasm: 433 MHz vs 868 MHz

Użytkownicy często stają przed wyborem między pasmem 433 MHz a 868 MHz. Analiza dostępnych materiałów badawczych oraz praw fizyki wskazuje na istotne różnice.

ParametrPasmo 433 MHz (LPD/ISM)Pasmo 868 MHz (SRD - Europa)

Długość fali (λ)~70 cm~35 cm

Przenikalność przeszkódWyższa. Dłuższa fala lepiej dyfrakuje na krawędziach terenu i przenika przez gęstą roślinność (lasy).Niższa. Fala jest bardziej podatna na tłumienie przez mokre liście i mury, wymaga lepszej strefy Fresnela.

Moc legalna (ERP)Zazwyczaj ograniczona do 10 mW (+10 dBm).

Standardowo 25 mW (+14 dBm), ale w podpaśmie 869.4-869.65 MHz dopuszczalne jest 500 mW (+27 dBm).

Poziom szumów (Noise Floor)Bardzo wysoki. Pasmo "zaśmiecone" przez piloty samochodowe, stacje pogodowe, nianie elektroniczne.Stosunkowo niski, dedykowany nowocześniejszym systemom IoT.

Dostępność sprzętuAnteny są fizycznie dwukrotnie dłuższe (~17 cm dla 1/4 fali), co utrudnia miniaturyzację.Anteny są kompaktowe (~8 cm), ogromny wybór modułów LoRa (Heltec, WisBlock) zoptymalizowanych pod 868 MHz.

Rekomendacja Ekspercka: Mimo teoretycznie lepszej przenikalności pasma 433 MHz, dla społeczności 80 rodzin w Polsce zdecydowanie zaleca się pasmo 868 MHz.

Uzasadnienie: Kluczowym czynnikiem jest dostępność podpasma o podwyższonej mocy (500 mW) dla węzłów szkieletowych (Routerów). W warunkach gęstej zabudowy lub lasu, różnica między 10 mW (433 MHz) a 500 mW (868 MHz) jest drastyczna i przekłada się na stabilność łącza (Link Budget). Ponadto, większość gotowych anten i modułów (np. Heltec V3) jest fabrycznie strojona na 868 MHz, a używanie ich na 433 MHz bez wymiany elementów LC (cewki/kondensatory na płytce) drastycznie obniża sprawność.

2.2. Cykl Pracy (Duty Cycle) i Jego Implikacje

W paśmie 868 MHz obowiązuje limit czasu nadawania, zazwyczaj 1% (36 sekund na godzinę). W sieci 80 węzłów, niezdyscyplinowane urządzenia mogą szybko "zatkać" eter.

Rozwiązanie: Wykorzystanie podpasma 869.4 – 869.65 MHz, gdzie dopuszczalny cykl pracy wynosi 10%. Jest to "złote pasmo" dla głównych przekaźników (Routerów) w społeczności, pozwalające na obsługę dużego ruchu sieciowego bez naruszania norm (i fizycznej wydolności odbiorników).

3. Technologia A: Cyfrowe Sieci Kratowe (Meshtastic) – Filar Systemu

Projekt Meshtastic, oparty na modulacji LoRa (Long Range), stanowi obecnie najbardziej dojrzałe rozwiązanie typu Commercial Off-The-Shelf (COTS) do budowy cywilnych sieci mesh. Pozwala on na niezależną od operatorów wymianę zaszyfrowanych danych na odległości od kilku do kilkudziesięciu kilometrów.

3.1. Architektura Sprzętowa dla 80 Rodzin

Wdrożenie Meshtastic w skali 80 gospodarstw wymaga strategicznego doboru sprzętu. Nie wszystkie urządzenia są sobie równe.

3.1.1. Węzły Klienckie (End-User Devices)

Dla przeciętnego użytkownika (domownika), kluczowa jest prostota i integracja ze smartfonem.

Heltec V3 (ESP32-S3 + SX1262): Najpopularniejszy wybór w Polsce (dostępność na Allegro). Posiada ekran OLED, co ułatwia diagnostykę. Wada: Procesor ESP32 jest prądożerny (pobór ~100-120mA). Wymaga podłączenia do dużego powerbanku (np. 10 000 mAh) lub stałego zasilania USB.
T-Beam (ESP32 + GPS): Posiada wbudowany GPS. Idealny dla grup mobilnych/patrolowych, które muszą raportować pozycję poza domem.

3.1.2. Węzły Infrastrukturalne (Backbone Routers)

Aby sieć 80 rodzin działała stabilnie, konieczne jest zainstalowanie 4-5 węzłów typu "Router" w wysokich punktach (dachy, maszty, wzgórza). Te urządzenia muszą być niezawodne energetycznie.

RAK Wireless WisBlock (nRF52840 + SX1262): Absolutny standard dla węzłów solarnych. Procesor nRF zużywa ułamek energii ESP32 (ok. 7-10mA w trybie nasłuchu). Pozwala to na pracę w polskiej zimie na małym panelu solarnym (5-10W) i ogniwach 18650.
Zasilanie Solarne: Analiza wykazuje, że panel 40W jest zbędny, jeśli elektronika nie potrafi przyjąć takiej mocy. Optymalny zestaw na polskie warunki (gdzie zimą nasłonecznienie jest minimalne) to panel 10-20W skierowany na południe pod kątem 60-70 stopni (dla zimy) oraz pakiet akumulatorów Li-Ion 4x18650 (ok. 12000 mAh) lub LiFePO4 (bardziej odporne na mróz).

3.2. Topologia i Konfiguracja Ról (Traffic Shaping)

Podstawowy błąd w dużych sieciach Meshtastic to pozostawienie wszystkich węzłów w trybie domyślnym. Przy 80 węzłach doprowadzi to do "burzy retransmisyjnej" (Broadcast Storm), gdzie jeden pakiet jest powtarzany przez dziesiątki urządzeń, paraliżując pasmo.

Rekomendowana Konfiguracja dla 80 Rodzin:

ROUTER (Max 5-6 urządzeń): Tylko węzły RAK Wireless na wysokich masztach. Mają one priorytet w retransmisji. Ustawione w paśmie 10% duty cycle.
CLIENT (Domyślne): Użytkownicy mobilni, którzy przemieszczają się po terenie.
CLIENT_MUTE (Większość - ok. 60-70% węzłów): Użytkownicy stacjonarni, którzy są w dobrym zasięgu Routera. Ich rola polega na niepowtarzaniu wiadomości innych. Odbierają komunikaty, wysyłają własne, ale nie "zaśmiecają" eteru retransmisją. To kluczowe dla zachowania przepustowości.
Ustawienie Hop Limit: Sztywno ustawione na 3. Większa liczba hopów w tak gęstej sieci jest kontrproduktywna i zwiększa opóźnienia.

3.3. Optymalizacja Przepustowości (LoRa Presets)

Domyślny preset LongFast (duży zasięg, niska prędkość) może być zbyt wolny dla 80 użytkowników. Należy rozważyć przejście całej społeczności na preset MediumFast.

Zwiększa to prędkość transmisji (bitrate), skracając czas, w którym pakiet zajmuje kanał (Airtime).
Zmniejsza ryzyko kolizji pakietów, co przy 80 nadajnikach jest statystycznie nieuniknione.
Koszt to nieznaczne zmniejszenie zasięgu (o ok. 2-3 dB czułości), co można skompensować lepszymi antenami na Routerach.

4. Technologia B: Eksperymentalne Metody "Domowe" (Audio-Data Bridge)

Użytkownik zapytał o metody "domowe" i co zrobić, "jeżeli nie ma czegoś takiego" (czyli dedykowanych modułów LoRa). W sytuacji, gdy łańcuchy dostaw są zerwane i nie można kupić płytek ESP32/LoRa, jedynym zasobem pozostają smartfony i klasyczne radiotelefony analogowe (Baofeng UV-5R, Quansheng, radia PMR).

Rozwiązaniem jest technika APRS over Audio (AFSK). Polega ona na wykorzystaniu karty dźwiękowej telefonu do generowania sygnałów modemowych, które są przesyłane przez tor analogowy radia.

4.1. Inżynieria Wsteczna Interfejsu Audio (Kabel DIY)

Największym wyzwaniem jest fizyczne połączenie telefonu z radiem. Smartfony używają złącza TRRS (4-polowego), a radia typu Baofeng złącza Kenwood K1 (dwie wtyczki: 3.5mm i 2.5mm). Bezpośrednie połączenie kablem "aux" jest niemożliwe ze względu na różnice impedancji i brak sterowania nadawaniem (PTT).

4.1.1. Schemat Budowy Kabla (Wersja Lutowana i Bezlutowa)

Aby zbudować działający interfejs w warunkach domowych, należy zrozumieć schemat.

Komponenty krytyczne:

Dzielnik napięcia (Attenuator): Sygnał wyjściowy z głośnika radia jest o rzędy wielkości za mocny dla wejścia mikrofonowego telefonu. Grozi to przesterowaniem lub spaleniem wejścia.
- Rozwiązanie: Wstawienie rezystora (opornika) ok. 10kΩ - 22kΩ na linii między głośnikiem radia a mikrofonem telefonu.
Separacja składowej stałej (DC Blocking): Wejścia mikrofonowe telefonów podają napięcie (bias voltage) do zasilania mikrofonów elektretowych. Podanie tego napięcia na wyjście radia może zakłócić pracę VOX.
- Rozwiązanie: Wstawienie kondensatora (np. 1uF lub 100nF) szeregowo na linii audio (z telefonu do radia). W sytuacji skrajnej braku kondensatora, układ może działać niestabilnie, ale w warunkach awaryjnych można spróbować bez niego, ryzykując ciągłe wzbudzanie się nadawania.
Wyzwalanie wykrycia (Impedance Trick): Smartfony często nie przełączają audio na gniazdo Jack, jeśli nie wykryją oporu na linii mikrofonowej.
- Rozwiązanie: Rezystor 2.2kΩ wlutowany równolegle między linię MIC a Masę we wtyczce wchodzącej do telefonu.

Metoda Bezlutowa ("Na Kostkę"): Jeśli brak lutownicy, można wykorzystać dostępne adaptery "Jack 3.5mm to Screw Terminal" (złącza śrubowe).

Uciąć kabel od zestawu słuchawkowego dołączanego do Baofenga (każdy UV-5R go ma).
Obrać przewody: Czerwony/Biały to zazwyczaj Audio i Mikrofon, Miedziany to Masa (należy zweryfikować multimetrem lub baterią i żarówką).
Połączyć przewody w kostce śrubowej z wtyczką Jack 3.5mm TRRS (męską) wchodzącą do telefonu, wstawiając nóżki rezystorów prosto w zaciski śrubowe.

4.2. Konfiguracja Programowa (Soft-Modem)

Smartfon staje się Terminalem (TNC). Aplikacja APRSDroid (Android) lub PocketPacket (iOS) pełni rolę modemu.

Ustawienia APRSDroid:
- Connection Protocol: Audio (AFSK).
- High Quality Demodulator: Włączyć (jeśli procesor telefonu na to pozwala).
Ustawienia Radia (VOX - Voice Operated Exchange):
- Smartfon nie ma pinu PTT. Nadawanie musi być wyzwalane głosem (dźwiękiem modemu).
- W menu radia włącz VOX. Ustaw czułość na poziom 5 (eksperymentalnie 2-8).
- Problem: VOX ma opóźnienie. Zanim radio "zorientuje się", że ma nadawać, ucieknie początek pakietu danych.
- Rozwiązanie: W APRSDroid ustawić "Preamble" (Preambuła) na min. 500-1000 ms. Telefon wyśle najpierw "pusty" dźwięk, by otworzyć VOX, a dopiero potem dane.

4.3. Zastosowanie Operacyjne w Grupie 80 Rodzin

Metoda Audio-APRS jest wolna (1200 bodów) i zajmuje kanał głosowy. W grupie 80 rodzin nie może służyć do czatowania.

Protokół: Używana wyłącznie do przesyłania "Pingów" lokalizacyjnych lub krótkich statusów ("BEZPIECZNY", "POTRZEBNA POMOC") w odstępach co najmniej 30-minutowych, aby nie blokować rozmów głosowych na tej samej częstotliwości.

5. Architektura Hybrydowa i Procedury Społeczne

Technologia to tylko narzędzie. Dla 80 rodzin kluczowa jest organizacja. Raport proponuje autorski model "Community Hybrid Network Architecture" (CHNA).

5.1. Warstwowanie Komunikacji (Tiered Comms)

Zamiast wrzucać wszystko do jednego kanału, należy podzielić ruch:

WarstwaTechnologiaSprzętZastosowanieTier 1: Cicha SygnalizacjaLoRa (Meshtastic)Heltec/WisBlock + TelefonRutynowe raporty, GPS, prośby o zasoby, tekst. Działa w tle 24/7.Tier 2: Głos na ŻądanieAnalog FM (PMR/GMRS)Baofeng/QuanshengSzybka koordynacja, sytuacje alarmowe. Włączane tylko na wezwanie przez Tier 1 ("Włącz radio ch. 3"). Oszczędza baterię.Tier 3: Lokalny Zrzut DanychBluetooth/Wi-FiSmartfon (Briar)Przesyłanie dużych plików, zdjęć, map offline między sąsiadami (tzw. Sneakernet).

5.2. Koncepcja "Ludzkiego Repeatera" (Human-in-the-Loop)

W terenie pofałdowanym, automatyczne retransmisje mogą zawieść (szczególnie analogowe, gdzie budowa repeatera duplexowego jest trudna - wymaga drogich filtrów wnękowych).

Procedura: Wyznaczony operator (Dyżurny) na najwyższym punkcie terenu pełni rolę "ludzkiego przekaźnika". Słucha komunikatów z Doliny A i przekazuje je głosowo do Doliny B. W Meshtastic dzieje się to automatycznie, ale w komunikacji głosowej (Tier 2) obecność człowieka jest najtańszym i najskuteczniejszym "repeaterem".
Simplex Repeater (Papuga): Istnieje możliwość wykorzystania aplikacji na telefon (np. "Simplex Repeater Controller") podłączonej do radia, która nagrywa wiadomość i ją odtwarza. Jest to jednak irytujące i dwukrotnie wydłuża czas zajętości kanału. W dużej grupie (80 rodzin) "papugi" są odradzane, chyba że w nocy, gdy brak ludzkiego operatora.

5.3. Bezpieczeństwo i Zagrożenia (OPSEC)

W scenariuszu kryzysowym, emisja radiowa może zdradzić pozycję.

Triangulacja: Każdy nadajnik radiowy można namierzyć. Węzły Meshtastic (Tier 1) nadają krótkie "ćwierknięcia" (chirps) poniżej poziomu szumów, co jest trudniejsze do namierzenia niż ciągła rozmowa głosowa FM.
Bridgefy vs Briar: Należy kategorycznie unikać aplikacji Bridgefy. Badania wykazały, że pozwala ona na łatwe podsłuchiwanie, modyfikację wiadomości i tworzenie grafów społecznych użytkowników. Zalecaną alternatywą jest Briar, który szyfruje wszystko end-to-end i wykorzystuje Tor over Bluetooth.
Zalecenie: Węzły Router (wysokie punkty) powinny być maskowane i nieprzypisane do konkretnego domu, aby ich wykrycie nie zdradziło lokalizacji bazy "dyspozytora".

6. Lokalne Sieci Ad-Hoc i Koncepcja "Cyfrowej Skrzynki Kontaktowej"

W najmniejszej skali (sąsiedzi, blok, ulica), LoRa jest zbyt wolna. Tutaj wykorzystujemy wbudowane w telefony moduły wysokiej przepustowości.

6.1. Briar Mailbox

Aplikacja Briar posiada unikalną funkcję Mailbox.

Stary tablet lub telefon podłączony do stałego zasilania (np. z małego panelu PV) jest umieszczany w hermetycznym pudełku w punkcie centralnym (np. przy studni, wejściu na osiedle).
Urządzenie to działa jako asynchroniczny serwer wymiany. Użytkownik A przechodząc obok "skrzynki", zostawia zaszyfrowaną wiadomość dla Użytkownika B.
Użytkownik B, przechodząc tamtędy godzinę później, automatycznie pobiera wiadomość przez Wi-Fi/Bluetooth, bez konieczności spotkania się z A.
To cyfrowy odpowiednik "martwej skrzynki" (dead drop), idealny dla 80 rodzin do wymiany informacji bez konieczności utrzymywania bezpośredniej łączności w czasie rzeczywistym.

7. Zarządzanie Energią i Logistyka

Najsłabszym ogniwem systemu off-grid jest zasilanie.

Standaryzacja Napięć: Społeczność powinna przyjąć standard 5V (USB) oraz 12V (akumulatory samochodowe/żelowe). Wszelkie radia powinny mieć adaptery ładowania z USB (np. kable USB->8.4V dla Baofenga).
Ekonomia Baterii: W smartfonach należy wymusić "Ultra Battery Saver". Wyłączyć GSM/LTE (szukanie sieci drenuje baterię). Włączyć tylko Bluetooth (dla Meshtastic) lub tylko GPS (na czas marszu).
Mapy Offline: Przed awarią (lub przez Briar Mailbox) należy dystrybuować pliki map wektorowych (np. dla aplikacji OsmAnd lub Locus Map), aby każdy miał plan terenu bez dostępu do Google Maps.

8. Wnioski Końcowe

Zbudowanie niezależnej sieci dla 80 rodzin jest zadaniem wykonalnym, ale wymagającym dyscypliny i przygotowania technicznego. Poleganie wyłącznie na "kupieniu walkie-talkie" zakończy się chaosem.

Kluczowe kroki wdrożeniowe:

Budowa szkieletu LoRa 868 MHz z wykorzystaniem 5-6 routerów solarnych (WisBlock) na wzniesieniach, skonfigurowanych na MediumFast i Hop Limit 3.
Masowa edukacja w zakresie obsługi aplikacji Meshtastic oraz budowy prostych kabli audio-radio (plan awaryjny).
Wdrożenie "Briar Mailbox" jako lokalnych hubów wymiany danych.
Ustalenie protokołów głosowych (Tier 2), traktując rozmowę głosową jako "luksus" wzywany drogą cyfrową.

Taki zintegrowany system zapewnia redundancję (gdy padnie LoRa, mamy Audio-APRS; gdy padną radia, mamy Briar), skalowalność i bezpieczeństwo operacyjne, dając społeczności realną szansę na koordynację działań w obliczu globalnego kryzysu.

Tabela: Porównanie Metod Komunikacji Off-Grid dla 80 Rodzin

MetodaSprzętZasięgPrzepustowośćZłożonośćGłówne ZastosowanieMeshtastic (LoRa)Moduł LoRa (Heltec/WisBlock) + Telefon1-20 km (zależy od terenu)Niska (Tekst, GPS)Średnia (wymaga zakupu i flashowania)Szkielet sieci, koordynacja, alarmy.Analog FM (Głos)Radiotelefon (Baofeng/Quansheng)1-5 km (bez repeatera)Wysoka (Głos w czasie rzecz.)Niska (Push-to-Talk)Sytuacje nagłe, złożone dyskusje na wezwanie.Audio-APRS (DIY)Telefon + Radio + Kabel (Samoróbka)1-10 kmBardzo Niska (Krótki tekst)Wysoka (Budowa kabla, konfiguracja VOX)Awaryjna łączność cyfrowa gdy brak modułów LoRa.Briar (Bluetooth/WiFi)Tylko Telefon10-100 mBardzo Wysoka (Zdjęcia, Pliki)Niska (Instalacja aplikacji)Wymiana danych w obrębie bloku/ulicy, "Skrzynki kontaktowe".

BLACKOUT KOMUNIKACYJNY